11. radio
Naast video zitten er in het archief 151 audiocassettes. Deze heb ik allemaal gedigitaliseerd voor dit onderzoek.58 De klus om ze allemaal af te luisteren en te beschrijven heb ik terughoudend aangepakt: ik heb er pas 47 onder handen gehad.
Er zijn cassettes in de sectie ‘audiospond’, gesproken correspondentie. Je kon destijds gesproken post versturen met cassettes van de PTT: ‘Cassettepost, dat spreekt’. Dan kon je tweemaal 5 minuten inspreken. Dolly en zijn vrienden in Londen maakten echter ook zelf lange audioverhalen. Het niveau was, zeker als er groep vrienden bij elkaar zat, ergens tussen informeren over het lokale leven en roddel in. Net zo goed als er video’s zijn van de fameuze English Tea aan boord van de boot, zijn er ook audio-opnames van die happenings. Het meeste is geklets, maar het is wel een sfeerbeschrijving.
Veel cassettes bevatten muziek. Een enkele keer zijn het kopieën van langspeelplaten, maar meestal zijn het opnames uit disco Heaven. Onder andere dj Marc Andrews en Lenny Robinson van die disco liet vaak een cassette meelopen bij hun optredens of maakten een speciale tape (voor vrienden). Leuk voor muziekhistorici.
Er zijn muziekmixen van onbekende bron met titels als The Four A.M. Mix for Bad-tempered Faggots. Waarschijnlijk zal in de brieven wel de uiteindelijke maker opduiken. En wat te denken van Electronic Classics: music that they burnt Trish with: used at the cremation of Terrence Higgins.59
Alien/Gaylien
Een aantal cassettes bevatten de radioshow Alien van MVS Radio, een gay radiostation op de Amsterdamse kabel. De show is bedoeld voor anderstaligen in Amsterdam, maar het zijn voornamelijk de Engelstaligen die de dienst uitmaken.
Ergens in augustus 1988 duikt Dolly voor het eerst op in het programma. Hoe hij daar terecht komt, is me nog niet duidelijk. De namen rond de show duiken pas na zijn deelname aan de show op, maar waarschijnlijk is het iemand die in de Argos-scene gehoord had van Dolly’s archiefproject.
Dolly neemt behalve zijn geklets ook muziek mee want een deel van bovengenoemde mixen kon/mocht gebruikt worden in die radioshows. Zijn inbreng wordt geleidelijk uitgebreider als hij bijdragen/columns/gedichten gaat voorlezen van Tom Galloway en anderen. En dan gaat het natuurlijk knellen dat Dolly hele seksuele bijdragen wil en de andere makers dat niet altijd even logisch vonden. Ergens begin 1990 knalt het en begint hij met een paar vrienden met Gaylien ook op MVS Radio. Dat was geen lang leven beschoren.
Radiotechnisch is Gaylien gepruts. Het zijn duidelijk geen professionele radiomakers. De enkele cassettes die in het archief zitten, beginnen rommelig en blijven dat, zijn overstuurd en de inhoud springt van de hak op de tak.
Alien daarentegen was wel professioneel. Daar zaten technici achter de knoppen die van wanten wisten. Achter de microfoons zaten mensen die ik later als radiomakers in het archief van de Wereldomroep vond of die er toen nog (als freelancer) werkten. Nevil Gray maakte cultuurprogramma’s (zoals Images 1988-1989) voor de Engelse afdeling van de Wereldomroep.60 In de laatste jaren van Dolly zijn ze goed bevriend.
Mindy Ran en Jay McFadden presenteerden het programma en hoewel er duidelijk een draaiboek was, lieten ze gesprekken natuurlijk verlopen. Het belangrijkste gesprek voor Dolly vond op 27 augustus 1988 plaats. Dolly wordt bevraagd door Jay over het archief- project. Hij vertelt over hoe hij zijn uitgaande brieven terugvraagt, hoe hij ook persoonlijke dingen als verlopen creditcards verzameld als ook zogenaamd gay money: coupons die door gay bars als betaalmiddel worden erkend.
Hij benadrukt hoe belangrijk het in tijden van aids is om ook de spullen van gewone mensen zoals hij en zijn vrienden te verzamelen. Ook om verschillen tussen mensen te laten zien. Hij illustreert dat met een voorbeeld van parallelle vrienden: zijn beste Engelse vriend die niet openlijk over zijn aidsstatus was en zijn beste Nederlandse vriend die dat wel was en zich inzette voor het buddyproject:
And so we start off in innocence and we escalate to the situation of them both becoming ill, one denying it, one admitting it, yet everyone knowing, because of the letters, what state the other people are in, whether you can attribute that to AIDS or not.61
Via Nevil zal Dolly wel een kopie hebben gekregen van het meest professionele programma in het cassette-archief Rembrandt Express van 18 november 1988 van de Engelse afdeling van de Wereldomroep. Presentator Pete Myers (1939-199862) begint in dit programma een maandelijkse column over gay life in Nederland, the first ever on international shortwave radio:
Now, if I was asked to nominate the best known universal gay joke, I’m going to put forward this one. One queen says to the other, my mother made me a homosexual. No kidding, says the other, can she knit me one too?63
Pete Myers
Myers was een begrip in internationaal radioland. Hij kon zogenaamd erg casual interviewen. In dit bestand zit een interview met Louis Gooren van de Transgenderkliniek van de VU, met de organisatrice van het lesbisch en gay festival over gay writing Satisfiction in Rotterdam en enkele Engelse auteurs op dat festival. En de column eindigt met Dutch Gay News, voorgelezen door Jonathan Marks, toen hoofd van de Engelse afdeling en heel hetero. Maar alles in dienst voor een goed klinkend programma.
In dat nieuwsblok zit een wat uitgebreider verhaal over de Londense burgemeester die demonstratief met zijn rug naar het Homomonument ging staan. Daar zal Dolly zijn info wel vandaan hebben gehaald.
58Kwalitatief zijn ze gedigitaliseerd zoals ik dat destijds bij het archiefproject van de Wereldomroep heb moeten doen. Waarschijnlijk is de kwaliteit te hoog
59ARCH03155 Dolly Cooke B51 0127 B
60Zie https://www.radionetherlandsarchives.org
61ARCH03155 Dolly Cooke B51 002-A Alien-1988-08-27 Arkive Talk.wav
62https://www.radionetherlandsarchives.org/siren-song-a-tribute-to-pete-myers/ waarin zijn stem gebroken overkomt door de chemotherapie tegen kanker
63ARCH03155 Dolly Cooke B51 031-A Rembrandt Express 19881118.wav