De Cooke Collection bestaat uit 8,8 meter archiefdozen.² De collectie werd in 1992 testamentair geschonken aan een van de voorlopers van IHLIA.³ De schenker was Terence William Cooke, beter bekend als Dolly Cooke. Dolly overleed op 20 juli 1992 op zijn woonboot in Amsterdam aan aids.⁴

De collectie bestaat voor zeker vijf meter uit brieven. Verder: logboeken, agenda’s, visiteboeken, aantekeningenboekjes en kunstwerken, waarvan een deel tot zijn dood in zijn boot hingen. Het bijzondere aan de correspondentie is dat het niet alleen inkomende brieven zijn, maar dat ook de uitgaande er grotendeels bij zitten (zie punt 3 in de volgende alinea).

Er zijn een paar bijzonderheden aan de collectie: 1) zij is opgezet als een archief van homoseksuele vrienden in voornamelijk Londen en Amsterdam met zijtakjes naar Parijs, New York en Los Angelos; 2) het archief start pas echt op 17 februari 1983 als duidelijk wordt dat de groep getroffen gaat worden door de nieuwe ziekte aids; 3) vanwege de archieffunctie vroeg Dolly zijn familie en vrienden om zijn brieven zo snel mogelijk aan hem terug te sturen (compleet met envelop); 4) als vrienden komen te overlijden worden (grote) delen van hun archief aan de collectie toegevoegd; 5) er wordt nauwelijks over financiën geschreven, maar door allen wordt onbeschaamd over van alles geschreven, vooral over seksualiteit; 6) een groot deel van het materiaal is door Dolly zelf in 1990-1992 beschreven in de database van IHLIA.⁵

Polari

Een paar punten die het een moeilijk archief maken zijn: de eigenaardige spelling die Dolly erop na hield, het onvermijdelijke incrowd taalgebruik bij een vriendengroep, het gebruik van vrouwennamen voor mede-gays, het gebruik van drugs bij het schrijven van brieven, verwijzingen naar telefoongesprekken waarvan de inhoud niet bekend is, bewuste onduidelijkheid over financiën en als kers op de taart het deels gebruiken van Polari.

Polari was een Engelse geheimtaal die Engelse nichten onder elkaar spraken toen homoseksualiteit nog feitelijk verboden was (tot 1967). Mensen die het goed beheersten konden een gesprek voeren zonder dat de buitenwereld er iets van begreep. In de loop van de jaren zeventig raakte het uit de mode maar werden losse woorden of kleine zinnetjes nog wel gebruikt: Bona to vada your dolly old eek! = Nice to see your pretty face!

Het taaltje is behoorlijk seksistisch naar vrouwen én mannen toe en deels racistisch. Met mannen onder elkaar is er een zware seksuele toon. Van sommige woorden die in de Engelse hoofdtaal terecht zijn gekomen, is het maar goed dat de oorspronkelijke betekenis niet al te bekend is: zo wordt naff gebruikt voor onzin, maar vooral voor saai, eigenlijk afgeleid van not available for fucking. Een doodzonde in de closeted scene.

Dolly heeft de problemen van het archief deels zelf opgelost door in een commentaarkolom in de database uitleg te geven van namen en uitdrukkingen. Daardoor zijn ook andere onduidelijke uitdrukkingen terug te vinden. Zo is bijvoorbeeld ‘Wolverhampton’ voor hasj gebaseerd op een uitspraak op de Engelse tv.⁶ Maar hij heeft helaas niet alles kunnen beschrijven, waardoor er nog een flink aantal onduidelijkheden zijn.

²https://search.iisg.amsterdam/Record/ARCH03155
³Archief Kriek Homodok-deel.pdf
⁴P.116 van Dolly Cooke doos 66 diary 1992.pdf
⁵Via Cardbox nog in gebruik tot 2024
⁶Commentaar van Dolly bij een briefkaart van Bill Sayer (09-09-1979) Wolverhampton means Grass or Marijuana and is a word first used on English T.V. by Rula Lenska in “Rock Follies”. When asked where she had bought some dope she replied “Wolverhampton”